Zgłaszane przez osoby poszkodowane roszczenia cywilne po czasie ulegają przedawnieniu. Wszystkie terminy, jak i procedury znaleźć można w aktualnych przepisach. Warto wcześniej sprawdzić przez jaki czas można ubiegać się o odszkodowanie. Informację o tym, czym jest i kiedy błąd lekarski ulega przedawnieniu przybliżamy też poniżej.

Czym jest błąd lekarski?

Według orzeczenia wydanego przez Sąd Najwyższy z dnia 1 kwietnia 1995 r., za błąd lekarski uznawane jest zachowanie, które pozostaje sprzeczne z obowiązującymi obecnie praktykami lekarskimi. Przykładowo: jeżeli chirurg wytnie nam tylko część z chorej tkanki, to w takiej sytuacji możemy mówić o błędzie lekarskim. Błędy w sztuce lekarskiej to nie tylko błędy diagnostyczne, ale i terapeutyczne. Za błąd diagnostyczny uznaje się na przykład nieodpowiednio przeprowadzony wywiad lekarski, a za terapeutyczny, chociażby włączenie do terapii leków, które nie mają żadnego sensownego wytłumaczenia.

Co mówi prawo o przedawnieniu błędu lekarskiego?

Pojęcie przedawnienia tyczy się odszkodowania, renty, jak i wszystkich roszczeń o charakterze niemajątkowym w postaci zadośćuczynienia. Przytaczając artykuł 442 k.c. roszczenia o naprawianie wyrządzonej szkody czynem niedozwolonym ulegnie przedawnieniu po upływie 3 lat. Czas liczy się począwszy od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie, jak i o osobach za nią odpowiedzialnych.

W kodeksie cywilnym można przeczytać:

,,Po upłynięciu terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, ma prawo uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeknie się skorzystania z zarzutu przedawnienia. Niemniej jednak zrzeczenie się przedawnienia przed upływem terminu będzie nieważne”.

W praktyce oznacza to, że sąd nie weźmie pod uwagę przedawnienia z własnej inicjatywy. Tylko skuteczne podniesienie zarzutu przedawnienia przez pozwanego spowoduje konieczność oddalenia powództwa. Co bardzo ważne — zarzut ten powinien zostać podniesiony przez pozwanego w trakcie pierwszej czynności procesowej. Jeśli do tego nie dojdzie, straci on, co do zasady, możliwość podniesienia zarzutu przedawnienia na kolejnych etapach procesu.

Jak widać wbrew powszechnym opiniom przedawnione roszczenia nie wygasają, co znaczy, w uproszczeniu, że przedawnienie roszczenia nie umożliwi skazania lekarza, albo podmiotu leczniczego. Jeżeli bowiem podmiot leczniczy, czy z powodu niewiedzy, czy też przez przeoczenie, nie wniesie zarzutu przedawnienia, sąd, o ile pacjent udowodni zasadność swojego roszczenia, zasadzi żądaną kwotę odszkodowania na rzecz pozywającego.

Uwaga, wszelkie nieprawidłowości, które zostały wykryte po 10 latach od wykonania zabiegu (czyli powstania szkody) podlegają przedawnieniu. Niemniej od wyżej opisanej reguły istnieją pewne odstępstwa. Zgodnie z drugim paragrafem tegoż artykułu, jeżeli szkoda jest wynikiem występku, albo zbrodni, roszczenie ulegnie przedawnieniu dopiero po 20 latach. Okres ten liczy się od dnia, w którym przestępstwo zostało popełnione, bez względu na to, kiedy poszkodowany dowiedział się o przestępstwie, jak i osobie za niego odpowiedzialnej. Wyjątkiem są także osoby niepełnoletnie. W ich wypadku termin roszczenia nie może zakończyć się wcześniej aniżeli z upłynięciem 2 lat od uzyskania przez tę osobę 18 roku życia.

Przedawnienie błędu lekarskiego — uchylenie od zobowiązania

Zgodnie z obowiązującymi przepisami, termin przedawniony na poczet naprawienia szkody nie wygasa w pełni, chociaż winny może się od niego po prostu uchylić. W jaki sposób? Wystarczy, że podniesie zarzut przedawnienia, który będzie skutkowało oddaleniem powództwa. Uwaga, jak stanowi art. 119 kodeksu cywilnego, terminy nie mogą zostać przedłużone/skrócone przez czynność prawną. Ustalone terminy mogą zostać zmienione poprzez zawieszenie, czy przerwanie, na przykład mediacja, albo uznanie roszczenia.

Podsumowując podstawę stanowi okres 3 lat. W tym czasie osoba poszkodowana musi być uświadomiona o szkodzie, jak i o osobie podnoszącej za nią odpowiedzialność. Należy jednakże mieć na uwadze przedstawione wyżej wyjątki.